Genetik saç dökülmesi nedir, çok çeşitli koşulların neden olabileceği, sıklıkla bildirilen ve zorlu bir rahatsızlıktır. Saç dökülmesinin psikososyal etkisi çok derin olabilir. Çocuk doktorları, alopesi ile ilişkili çok çeşitli konjenital ve sistemik bozukluklar dahil olmak üzere çocuklarda ve ergenlerde saç dökülmesinin nedenlerini anlamalı ve klinik uygulamada güncel yönetim kılavuzlarını uygulamalıdır.
Genetik Saç Dökülmesi
Genetik saç dökülmesinin tanımı: insan vücudu doğadaki tüm canlılar gibi değişir dönüşür. Saç da böyledir ve kişinin hayatı boyunca üç aşamalı bir döngü süreci geçirir:
- İlk aşamaya “anajen” denir. Saçın daha sağlıklı ve gür olduğu bir dönemdir. Saç ayda 1-2 santim uzar.
- İkinci aşama “katajen” aşamasıdır. Büyüme durmuştur.
- Üçüncü aşama ise “telojen” aşaması olarak adlandırılır.
Bu bir dinlenme süreci olup, bu sürecin sonunda saç yeniden normal saç çıkarma evresine girer; fakat bunun için eskilerinden kurtulup yeni saç üretimine başlaması zorunludur. İşte o dönemde dökülme iyice artar. Bu daha çok mevsimsel, yaşsal bir süreç olarak açıklanabilir. Yeni üretim içinse, saç folüküllerinden yeni saçlar alır. Fakat bu üretim kalıtsal nedenlerle sekteye uğrarsa kellik başlar.
Kadın yahut erkek olun, eğer saç dökülmesi yaşamış akrabalarınız varsa, sizin de genetik saç dökülmesi riskiniz var demektir.
Erkeklerde Saç Dökülmesi
Yaşlanmak bedenin ruha ihanetidir diye bir söz vardır. Evet saçlarınızın yaş aldıkça dökülmesine engel olamayabilirsiniz ama bunu yavaşlatıcı veya durdurucu çözümler bulmanız artık mümkün.
Tıp dilinde androgenetik alopesi adıyla sıklıkla duyduğumuz en çok erkekler de gözlemlenen, genetik saç dökülmesinin bir tipidir. Yani kalıtsal bir özelliktir. 50 yaşın üzerindeki erkeklerin yarısından fazlasını etkiler. Genetik geçiş oranı %95 gibi yüksek bir rakamdadır.
Saç dökülmesi, erkeklerde 30 yaş civarında başlar, ancak ergenlik çağını geçen herkeste ortaya çıkabilme durumu söz konusudur.
Kadınlarda Saç Dökülmesi
Kadınlarda saç dökülmesi durumu da erkekler kadar yaygındır ve buna kadın tipi kellik denir. Her yaşta kadında etkileri görülebilir, ancak menopoz sonrası daha sık görülür.
Genetik saç dökülmesi türlerinin dışında şu nedenlerle saç kayıpları yaşanır:
- Hormonal sıkıntılar ve kullanılan kimi ilaçlar
- Beslenme yetersizlikleri
- Hamilelik
- Kemoterapi
- Otoimmün bozukluklar
- Yetersiz düzeyde aktif veya aşırı aktif tiroid bezi
Genetik Saç Dökülmesi Tedavisi
Genetik saç dökülmesi tedavisi için hareket etmeden önce kendinize şu soruları sorun:
- Saçlarınız ani şekilde mi döküldü?
- Beslenme düzeniniz mi bozuldu, troid hastası mısınız?
- Otoümmin yani bağışıklık sisteminizle ilgili bir bozukluğunuz mu var?
- Hormon ilaçları da dahil olmak üzere ilaç kullanmaya mı başladınız?
- Yakın zamanda kemoterapiye mi girdiniz?
Bu tarz hastalık, ilaç tedavisi, stres, yetersiz beslenme veya demir eksikliği gibi geçici durumların neden olduğu saç dökülmeleri, sorunun nedenleri ortadan kalktığında duracaktır. Eğer bu durumlardan hiç biri sizin için söz konusu değilse, genetik saç dökülmesi mustarip olabilirsiniz.
Saç Ekimi
Bol miktarda kıl bulunan kafa derisinin arkasından bir miktar deri çıkarılmasını, bu deri şeridinden foliküllerin çıkarılmasını ve ardından saç köklerinin genetik saç dökülmesi meydana geldiği kafa derisine yeniden yerleştirilmesini içerir. İstenilen sonuca ulaşmak için birden fazla saç ekimi işlemi yapmak da gerekli olabilir.
Genetik Saç Dökülmesi Kadın
Öncelikle şunu bilmelisiniz; erkek genetik saç dökülmesi ayrı bir konudur. Asla genetik saç dökülmesi kadın saç dökülme şekilleri ile karıştırılmamalıdır çünkü, bu iki tip birbirlerinden oldukça farklıdır. Kadın tipi saç dökülmesinde ise; kelliği olan kadınların büyük, öbekler halinde dökülmesi nadirdir. Bunun yerine, ön saç çizgisi dururken, özellikle başın veya tepenin üzerinde genel bir saç incelmesi görülür.
Fakat nadir de olsa, kadınlarda da genetik saç dökülmesi erkek tipi şeklinde gelişmiş olabilir. Yani saçların yanları, tepeleri açılabilir.
Kalıtsal Saç Dökülmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Genetik saç dökülmesinin teşhisi oldukça kolaydır. Bir hastaneye başvurduğunuzda doktorunuz size, geçmiş ve hâlihazırdaki tıbbi durumunuzla, saç dökülmeniz hakkında sorular soracaktır. Doktorunuz ayrıca saçınızı da inceleyecek, dökülmenizin şeklini kontrol edecektir.
Genetik Saç Dökülmesi Şampuan
Genetik saç dökülmesinin tedavisinde gereken tedaviler uygulanırken bazen doktorunuz size kozmetik ürünler de önerebilir. Genetik saç dökülmesi şampuan bunlardan biridir.
Bu tarz şampuanlar ise daha çok saçı büyüme aşaması, yani anaje aşamasında tutmaya yönelik geliştirilmiştir.
Ama tedavideki asal amaç öncelikle daha sağlıklı saç derisidir elbette. Bazı şampuanlar bu sebeple saç diplerindeki foliküllerin gelişimini engelleyen kirleri temizleyip, biotin, gluko-omega, çinko gibi karışımlarla deriyi ve saçları beslemeye yönelik bakım yapar.
Kafa derinizin bir diğer problemi saçlarınızın kaybına neden olan kepek veya mantarlardır. Yine kimi şampuanlar derinizi bunlardan arındırır.
Sülfat ve parabent içermeyen ürünler de yine saçınızdaki probleme ilişkin önerilebilen şampuan türlerinden.
Genetik saç dökülmesinin çözümünde antioksidan açısından zengin ürünler, özellikle tercih edilenlerden. Bunlar saç diplerine yönelik çalışıyor, iltihaplanma, tahrişi ve oluşmuş hasarları onarıyor. Dökülmeyi durduramasa da varolan saçları güçlendirip besliyor.
Keratin proteini taşıyan şampuanlar da saçı güçlendirip, beslemeye ve esneklik kazandırmaya yönelik, çoğunlukla iyi sonuçlar veren ürünlerdir.
Genetik saç dökülmesinin tedavisinde minoksidil katkılı şampuanların sorunun çözümünde en iyi cevap alabilecekleriniz dermatologlarca söyleniyor. Minoksidil saçın dökülmesini yavaşlatıp saçın hızlı büyümesine yardımcı oluyor.
Bir başka revaçta olan şampuanın malzemeleri arasında ise; “deniz kollajeni , ashwagandha ve bir tokotrienol kompleksi” bulunuyor. “Bu kombinasyon saçı güçlendirmeye, stres hormonlarını dengelemeye ve saç yoğunluğunu iyileştirmeye yardımcı olur.” diye de belirtiliyor.
Viviscal, biotin, demir, at kuyruğu özü gibi içeriklerden oluşan şampuanlar ise saçın büyümesine, dolgun görünmesine ve güçlenmesine katkı sağlıyor.
Dermatoloğunuzun önerileriyle bu ürünlerden birini yahut birkaçını kullanmanız ve eczanelerden temin etmeniz mümkün.