Vücut kitle endeksi hesaplama, İngilizce adıyla BMI(body mass index) tanım olarak insanın cinsiyetine göre zayıf, normal, kilolu ya da obez olduğunu anlamaya ve rakamsal olarak kavramaya yarayan bir rakamdır.
Bir insanın ağırlığı ve uzunluğu göz önünde bulundurularak hesaplanan bu değer sağlıklı ve düzenli beslenme programlarını sağlayabilmek adına da oldukça verimli bir etkendir.
İnsanın kilosu kilogram ve ya pound cinsinden alınır, sonrasında uzunluğunun metre ve ya inch olarak karesine bölünerek hesaplanır. Bir kişiyi doku kütlesi ve boyuna göre zayıf, normal, kilolu veya obez olarak sınıflandırmak ya da değerlendirmek için kullanılan pratik bir kural olarak kabul edilir.
Çoğumuzun bildiği ve kabul ettiği gibi, son zamanların en büyük problemlerinden biri de obezite olarak adlandırılır. Özellikle çocuk obezitesi alt başlık olarak bu problemin en büyük zorluklarından biridir. Kilomuzun ve boyumuzun kilomuzla ilgili sorunları nasıl tahmin edebileceği ile ilgili bir formüldür BMI.
Vücut kitle endeksi hesaplama, vücut yağının tahmini veya daha fazla vücut yağıyla ortaya çıkabilecek hastalıkların habercisi olabilir. Endeksiniz ne kadar yüksekse, yüksek tansiyon, diyabet, solunum sorunları, safra kesesi taşları gibi birçok soruna sebebiyet verebilirsiniz.
Vücut Kitle Endeksi Nerelerde Kullanılır
Vücut kitle endeksi hesaplama bir insanın ağırlığını takip etmeye yarayan bir araç olarak kullanılabilir, ancak insandaki yağ oranını klinik veya bilimsel olarak kanıtlamak için kullanılamaz.
Eğer endeksiniz normalin üzerindeyse, bu önlem alınması, sorun üzerinde harekete geçilmesi ve ya daha fazla araştırma yapılmasına olanak sağlayan bir araç olarak kullanılabilir.
Bir insanı deri kıvrım kalınlığı, diyet değerlendirmeleri ve fiziksel aktivite geçmişine bakmaya gerek duyurmadan Vücut kitle endeksi, onu kategorileştirebilecek en ucuz araçtır.
Vücut Kitle Endeksi Hesaplama
İnternette birçok kaynaktan Vücut Kitle endeksi nasıl hesaplama sorusuna cevap bulabilirsiniz, hazır birçok kaynaktan hesaplatabilirsiniz, İngilizce olarak body mass index calculator anahtar kelimelerini kullanarak da araştırılabilir. Formül olarak;
Ağırlığınız(kg ve ya lbs) * / [Boyunuz(m ve ya in)*Boyunuz(m ve ya in)] olarak hesaplanır.
Yukarıda gördüğünüz Vücut kitle endeksi formülü ile aynı sonucu verebilecek bir başka hesaplama yöntemi ise aşağıdaki gibidir;
[Ağırlığınız(kg ve ya lbs) / Boyunuz(m ve ya in) / Boyunuz(m ve ya in)] * 10,000Bu yöntemle de aynı sonuca ulaşılabilir ancak en sık kullanılan hesaplama yöntemi ilk formüldür. Vücut kitle endeksi yaşa göre değişiklik göstermez.
Yetişkinler İçin Vücut Kitle Endeksi
18 yaşından büyük erkek ve kadınlarda zayıf, normal, kilolu ve obez numara değerleri aynıdır. Bununla birlikte, uzun insanlar sadece uzatılmış kısa insanlar değildir, ya da kısa insanlar sadece küçültülmüş uzun insanlar değildir. İnsanlar boylarına oranla daha dar ya da geniş çerçevelere sahip olabilirler.
Vücut kitle endeksi hesaplama büyük çerçevede obezite ve vücut yağını tanımlamak için mükemmeldir. Ancak bireylerdeki şişmanlığı belirlemede çok daha az güvenilirdir. Çocuklar ve 18 yaşından küçük gençler için aralıklar yaş, boy ve kiloya göre değişiklik göstermektedir.
Vücut Kitle Endeksi Aralıkları
Vücut kitle endeksi aralıkları formül sonunda çıkan değere göre veya grafik okumalarına göre değişiklik göstermektedir.
Değer 18,5 sayısının altındaysa zayıf(underwieght), 18,5 – 24,9 arasındaysa normal, 25-29,9 arasındaysa kilolu(overweight), 30 veya üstündeyse obez olarak hesaplanır.
Kilolu ve obez kategorisine giren insanlarda aşağıdaki hastalıkların en az 2 tanesinin bulunma ihtimali olabilir;
- Yüksek tansiyon
- İyi kolesterol
- Kötü kolesterol
- Yüksek trigliserit
- Yüksek Glukoz
- Ailede varsa erken kalp hastalığı riski
- Fiziksel hareketsizlik
- Sigara içme
- Neredeyse 10 çeşit kanser
- derece Diyabet
Kilolu veya obez kategorisine giren insanlarda küçük kilo kayıpları bile (2-5 kg arası) yukarıdaki hastalık risklerinin düşmesine sebep olabilir.
Kilolu veya obez kategorisine giren insanların, Bir doktor ya da diyetisyene danışmak ve hayat stillerinde değişik yapmaları önerilmektedir. Vücut kitle endeksi erkek ve kadınlarda sayı olarak değişiklik göstermez.
Vücut Kitle Endeksinin Geçerliliği
Vücut kitle endeksi hesaplama kesin bir sağlık verisi değildir. Sadece ortalama ya da olması gereken vücut yağını belirleyen bir sistemdir.
Boksör, crossfit ve halter gibi vücut kitlesini değiştiren sporlarla ilgilenen atletlerde olduğundan daha fazla vücut yağı varmış gibi gösterebilir. Ya da doğal olarak kemik yoğunluğu kaybolan ve kas kaybı kas kaybı yaşayan yaşlı insanlarda daha az gibi gösterebilir.
2006 – 2010 yılları arasında kalp hastalığı olmayan 500,000 kişinin üzerinde bir araştırma yapıldı. 2016’da sona eren araştırma sonucunda gönüllülerin yaklaşık 6,000’i kalp krizi geçirdi.
Araştırmacılar katılımcıların vücut kitle endekslerini ve bel-kalça ölçümlerinin oranını analiz etti ve ölçümlerin kalp kriziyle bağlantılı olabileceğini araştırdı. Vücut kitle endeksinden çok bel ölçüleri yüksek çıkan kişilerin kalp krizini geçirdiği ortaya çıktı. Bu bağlantı kadınlarda, erkeklerden daha güçlüydü.
Vücut kitle endeksi hesaplama ile sağlanan sonuçların çok genel olduğu söylenmektedir. Bireyin cinsiyeti, yapısı, etnik kökeni veya yaşı dikkate alınmadan yapılan bir uygulama olduğundan geçerliliği bilim adamları tarafından sorgulanmaktadır.
Çocuklar İçin Vücut Kitle Endeksi
Farklı olarak hesaplanmamasına rağmen, yetişkin ve çocuklarda değişiklik gösterir. Çocuklar için vücut kitle endeksi hesaplama onları grafik haline getirebileceğimiz verilere dönüşebilir.
Aynı ülke için ortalama bir erkek ya da kız çocuğunun büyüme ve gelişme sırasında kilo ve boyu, vücut şişmanlığıyla olan ilişkisini gösterebilir.
Bir çocuğun vücut kitle endeksi, aynı cinsiyet ve yaştaki diğer çocuklara göre yorumlanmalıdır. 2-19 yaş arası çocuklarda ve gençlerde, obezite ve aşırı kilo öğrenimi için bu endeksin kullanılması önerilmektedir.
Bir teşhis aracı olmasa da çocuk obezitesi endişeniz varsa, daha fazla araştırmaya açılabilmesi ve risk farkındalığı yaratmak için kullanabileceğiniz bir araçtır.